Kaya Tuzu Nedir? Kullanım Alanları ve Alternatifleri Nelerdir?
2021-05-28(29910)
Kaya tuzu, yiyecekleri uzun süre taze tutmak için yüzyıllardır kullanılan doğal bir mineraldir. Günümüzde kaya tuzu, kimya endüstrisi, tekstil, sağlık ve ev içi kullanım dahil olmak üzere pek çok alanda kullanılan uygun maliyetli ve üretken bir çözümdür. Bu makalemizde "Kaya tuzu nedir?", "Ne için kullanılır?", "Kimyasal bileşenleri nelerdir?" gibi sorulara cevap vereceğiz.
Kaya Tuzu Nedir?
Endüstriyel adıyla 'halite' olarak da bilinen kaya tuzu, sofra tuzu olarak tüketilen tuzun rafine edilmemiş, mineral bir sodyum klorür formudur. Okyanuslar veya göller gibi geniş tuzlu su birikintilerinin buharlaşması sonucu kaya tuzu madenleri oluşmuştur. Bu madenler, deniz seviyesinin yaklaşık 1.200 metre altında veya daha derinde yer almaktadır. Kaya tuzunun erime noktası 800 ° C ve kaynama noktası 1412 ° C ‘dir. Genellikle renksiz, gri veya neredeyse siyahtır ve nadiren beyaz veya yarı saydam beyaz olarak bulunur, ancak işlenme şekline bağlı olarak gri, sarı, kırmızı, mavi veya yeşil olabilir.
Kaya Tuzu Neden Yapılır?
Kaya tuzu doğal bir mineral olduğu için üretilmez, madenlerden çıkarılır ancak işlenip çeşitli amaçlarla tüketime hazırlanabilir. 'Na' (sodyum) ve 'Cl' (klor) iyonları kaya tuzu formülünü oluşturur. En saf haliyle, kabaca % 40 sodyum ve % 60 klordan oluşur. Her bir madenden çıkarılan kaya tuzunun saflığı, kaya tuzu yatağının bulunduğu jeolojideki yeraltı zenginliğine bağlı olarak değişmektedir. Kaya tuzu, doğal haliyle, demir (Fe), kükürt (S), magnezyum (Mg), kalsiyum (Ca) ve potasyum (K) dahil olmak üzere 80'den fazla farklı mineral içerebilir.
Kaya tuzunun doğal rengi bu yabancı maddelerden gelir. Doğal kaya tuzu incelendiğinde, kaya tuzu formülünde çeşitli minerallerle birlikte kil, fosil atık ve diğer yabancı maddeler bulunabilir. İşlenmiş kaya tuzu diğer tüm minerallerden yoksun olduğu için endüstriyel kullanıma uygunken, doğal yapısının çoğunu ve dolayısıyla sağlığa olan faydalarının çoğunu kaybeder. Bu nedenle, işlenmiş kaya tuzunun yalnızca sodyum klorür içerdiği ve aşırı tüketimde sağlığa zararlı olabileceği unutulmamalıdır.
Kaya Tuzu Ne İçin Kullanılır?
Kaya tuzu en yaygın olarak endüstriyel isimlerle sodyum karbonat (Na2CO3) ve sodyum bikarbonat (NaHCO₃) olan soda külü üretiminde kullanılır. Kaya tuzunun ikinci en yüksek kullanım alanı kar ve buzla mücadeledir. Yaygın kanının aksine, kaya tuzunun ev içi kullanımı toplam kullanımın en küçük yüzdesini oluşturmaktadır. Sodyum karbonat: Cam, kağıt, sabun ve deterjan üretiminde, baca gazı arıtımında, su ve atık su arıtımında kullanılır. Sodyum bikarbonat "Sodyum hidrojen karbonat" olarak da bilinir.
Farklı amaçlar için 3 tipte üretilir; gıda, yem ve sanayi. Sodyum bikarbonat, gıda endüstrisinde kabartma tozu olarak ve yiyecek ve içecek katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Sanayide diş macunu, deterjan ve kağıt imalatı, tekstil sanayi, deri sanayi, kimya sanayi, baca gazı arıtma, su ve atık su arıtma ve sağlık sektörlerinde kullanılmaktadır. Ek olarak, sodyum bikarbonat, hayvan yemi üretiminde önemli bir bileşendir.
Kaya Tuzunun Alternatifleri Nelerdir?
Evde kullanım için kaya tuzu yerine birkaç farklı rafine tuz kullanılabilir. Yemek pişirmek için iyotlu sofra tuzu, deniz tuzu, koşer tuzu gibi kaya tuzu ikameleri uygundur. Taş taneleri, kum, kalsiyum klorür, kalsiyum magnezyum asetat, magnezyum klorür, yol buzunu çözmek için kaya tuzu alternatifi olarak etkili seçeneklerdir, ancak her biri belirli mevsim koşullarında ve alanlarda kullanılabilir.